Nierfalen

Nierfalen

Bij nierfalen is er sprake van een verminderde nierfunctie. Men spreekt ook wel over nierinsufficiëntie of nierschade. Hierdoor lukt het de nieren niet meer om de afvalstoffen uit het lichaam te verwijderen. Nierfalen kan plotseling ontstaan (acuut) of langzaam en sluipend (chronisch).

Symptomen uitklapper, klik om te openen

De meeste patiënten met nierfalen hebben een hoge bloeddruk. Dit kunt u al krijgen als uw nierfunctie nog niet of nauwelijks gestoord is. Patiënten met hoge bloeddruk zouden zich dus ook moeten afvragen of er misschien iets mis is met hun nieren. Maar het is niet zo dat alle patiënten met een hoge bloeddruk ook een nierziekte hebben.

Helaas kan hoge bloeddruk ook weer nierschade opleveren. De nieren kunnen dus zowel een hoge bloeddruk veroorzaken, als er schade van oplopen. Bij gevorderde nierinsufficiëntie kunt u allerlei algemene klachten krijgen, zoals:

• moeheid;
• lusteloosheid;
• gebrek aan eetlust;
• kortademigheid;
• dikke benen;
• jeuk.

Naarmate de functie van de nieren verder achteruitgaat, neemt de kans op deze klachten toe.

Oorzaken uitklapper, klik om te openen

De meeste mensen hebben twee nieren. De nieren hebben de vorm van een boon en iedere nier is ongeveer 12 centimeter lang en weegt 160 gram. De nieren liggen aan de achterkant van uw lichaam, tussen de bovenkant van uw bekken en de ribben.

De nieren hebben drie belangrijke functies:

• Filteren van afvalstoffen uit het bloed.
• Regelen van de vochtbalans in het lichaam.
• Aanmaken van belangrijke hormonen.

De nieren hebben dus invloed op veel processen in uw lichaam. Als uw nieren langere tijd niet goed werken, dan noemen we dat ‘chronische nierinsufficiëntie’ of ‘chronische nierschade’. U krijgt dan klachten doordat bovengenoemde functies niet goed verlopen. De ernst van die klachten is afhankelijk van de mate van de nierschade. 

Acute nierfalen 

Bij acute nierinsufficiëntie zijn de nieren plotseling niet meer in staat afvalstoffen te verwijderen uit het lichaam. Dit kan ontstaan door:

• Te weinig aanvoer van bloed naar de nier, bijvoorbeeld door een heel lage bloeddruk vanwege een grote bloeding ergens anders in het lichaam.
• Beschadiging van het nierweefsel, bijvoorbeeld door een infectie, door medicatie of door een auto-immuunziekte.
• Een probleem met de afvoer van urine waardoor stuwing in de nier ontstaat, bijvoorbeeld door nierstenen.

Als op tijd de juiste behandeling wordt ingesteld kan de nierfunctie zich vaak weer (deels) herstellen. Zo niet dan is er sprake van een chronische nierinsufficiëntie.

Chronische nierfalen

Bij chronische nierinsufficiëntie werken de nieren onvoldoende en herstellen niet meer. Patiënten krijgen pas klachten als de nieren nog maar voor twintig tot dertig procent werken. Chronische nierinsufficiëntie kan ontstaan door:

• Nierziekten die leiden tot acute nierinsufficiëntie.
• Hoge bloeddruk.
• Diabetes mellitus (suikerziekte).
• Aangeboren afwijkingen.

Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen

Om vast te stellen of u een verminderde nierfunctie hebt en wat de oorzaak hiervan is, kunnen we de volgende onderzoeken doen:

• Urine- en bloedonderzoek.
• Echo van de nieren.
• Soms een MRI of CT-scan.
• Nierbiopsie

Behandeling uitklapper, klik om te openen

De twee belangrijkste doelen van de behandeling zijn:

Verder verlies van de nierfunctie voorkomen

Een belangrijk kenmerk van nierinsufficiëntie is dat de kans bestaat dat de nierfunctie nog verder achteruitgaat. Dit treedt op onafhankelijk van de oorzaak van de nierschade. Bij een klein percentage van nierziekten zijn hiervoor hele specifieke behandelingen nodig, bijvoorbeeld afweerremmende medicatie. Bij de meeste nierziekten is dat niet het geval.

De kans op hart- en vaatziekten verkleinen

Nierfalen is een van de grootste risicofactoren voor het ontstaan van hart- en vaatziekten. De bijna altijd aanwezige hoge bloeddruk speelt hier een belangrijke rol.

Dialyse of transplantatie

Bij alle nierpatiënten richten we onze behandeling op het corrigeren van de tekenen (symptomen) en gevolgen die optreden als uw nieren niet goed werken. Een dialyse (kunstmatig overnemen van de nierfunctie) of transplantatie (vervanging van de nier) is nodig als we u met medicatie niet voldoende kunnen behandelen. In het algemeen is uw nierfunctie dan gezakt tot een niveau onder de 10 procent.

Bij het UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen

Meer informatie

Wat u zelf kunt doen 

Wij adviseren u als nierpatiënt een bepaalde leefstijl aan te houden om uw bloeddruk niet onnodig te verhogen. Denk hierbij aan:

• Gezonde voeding, dus een zoutbeperking en overgewicht tegengaan.
• Voldoende beweging.
• Niet roken.

Relevante links

Er zijn verschillende websites met betrouwbare informatie over nierziekten. Wij raden u de volgende websites aan:

• Nierstichting
• Nierpatiënten Vereniging Nederland
• Nieren.nl
• Hartstichting

Nieuwe nieren

Verhalen over nierfalen & toekomstige oplossingen

Lees meer

Behandelingen

• Dialyse
• Niertransplantatie

Meer weten uitklapper, klik om te openen

Wat hoort er bij dit ziektebeeld

• Polikliniek Nefrologie
• Verpleegafdeling Dialyseafdeling
• Verpleegafdeling Nefrologie (D2 oost)
• Specialisme Nefrologie

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

De polikliniek is op werkdagen bereikbaar van 08.00 - 17.00 uur