Acute leukemie

Acute leukemie

Leukemie is een ander woord voor bloedkanker. Acute leukemie is een ernstige en levensbedreigende ziekte. De zorg voor kinderen met leukemie vindt plaats in het Prinses Maxima Centrum (PMC). Dit centrum is gehuisvest in het Wilhelmina Kinderziekenhuis.

• Prinses Maxima Centrum voor Kinderoncologie

Symptomen uitklapper, klik om te openen

In Nederland krijgen per jaar ongeveer 400 kinderen onder de zestien jaar kanker. Kanker bij kinderen is niet goed vergelijkbaar met kanker bij volwassenen. Kinderen hebben kanker in andere organen en ze krijgen ook andere typen kanker. Bij kinderen tot 14 jaar die kanker hebben komt leukemie het vaakst voor (30 procent).

Er bestaan verschillende vormen van leukemie. In de eerste plaats wordt er onderscheid gemaakt tussen acute en chronische leukemie. Bij de acute vorm ontstaan de klachten binnen enkele weken, bij chronische leukemie duurt dat vaak veel langer.

Er zijn twee typen leukemie: myeloïde en lymfatische leukemie. Het verschil tussen beide vormen is het soort cellen waaruit de ziekte voorkomt. De meeste kinderen met leukemie hebben lymfatische leukemie. Per jaar wordt deze ziekte in Nederland bij ongeveer 120 kinderen vastgesteld. Bij een lymfatische leukemie gaat het om een specifiek soort witte bloedcel: de lymfocyt.

Kinderen met leukemie hebben vrijwel altijd acute leukemie. Chronische leukemie bij kinderen is heel zeldzaam. Het gaat dan bijna altijd om myeloïde leukemie.

Acute leukemie is een levensbedreigende ziekte. In korte tijd neemt een snelle woekering van kwaadaardige leukemiecellen (blasten) de plaats in van de normale bloedaanmaak. Ze verspreiden zich door het lichaam van uw kind via bloed en lymfevaten. De leukemie kan zich ook via het ruggenmerg uitbreiden naar het centraal zenuwstelsel.

Het lichaam van uw kind

In het beenmerg van uw kind vindt de aanmaak van alle bloedcellen plaats. Bloedcellen ontstaan uit stamcellen. Pas als de bloedcellen volledig zijn ‘uitgerijpt’, verschijnen ze in het bloed. In het beenmerg worden drie typen cellen gemaakt: - rode bloedcellen, die verantwoordelijk zijn voor het zuurstoftransport in het bloed - bloedplaatjes, die ervoor zorgen dat het bloed stolt als er een wond is - witte bloedcellen, die zorgen voor de afweer tegen infecties.

Witte bloedcelen bestrijden normaal gesproken de indringers in ons lichaam. Door de woekering van deze cellen komen de normale bloedcellen in het gedrang. Een tekort aan rode bloedcellen veroorzaakt bloedarmoede. Een tekort aan bloedplaatjes zorgt ervoor dat uw kind vaker blauwe plekken heeft of een bloedneus die maar niet over gaat. Een tekort aan witte bloedcellen zorgt ervoor dat uw kind sneller infecties kan krijgen.

Oorzaken uitklapper, klik om te openen

We weten niet hoe leukemie ontstaat. Het is dus niet zo dat u als ouders iets kunt doen of laten om te voorkomen dat uw kind leukemie krijgt. Leukemie is vrijwel nooit erfelijk. Ook is leukemie niet besmettelijk.

Verschijnselen

De klachten die uw kind kan hebben bij acute leukemie worden veroorzaakt door het tekort aan rode bloedcellen, witte bloedcellen en/of bloedplaatjes. Mogelijke verschijnselen zijn:

• onverklaarbaar moe zijn
• bloedingen, bloedneus
• bleek zijn
• pijn in de botten
• infecties en koorts
• opgezette lymfeklieren in hals, oksels en liezen

Deze klachten wijzen lang niet altijd op leukemie. Ze komen ook voor bij andere aandoeningen. Als uw kind deze klachten heeft, kunt u het beste met uw kind naar uw huisarts gaan.

Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen

Bij klachten die wijzen op leukemie kunnen we verschillende onderzoeken bij uw kind doen:

Bloedonderzoek

Er wordt bloed afgenomen. Dit onderzoeken we onder andere op:

• klopt het gehalte van rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes?
• is de verhouding tussen de verschillende soorten bloedcellen normaal?
• worden er abnormale cellen aangetroffen?

Aanvullende onderzoeken

Als blijkt dat uw kind leukemie heeft, volgen aanvullende onderzoeken. Zoals:

• een röntgenfoto van hart en longen
• een hartfilmpje (ecg)
• een echo-onderzoek van de lever en milt
• een onderzoek waarbij de hoeveelheid bloed wordt gemeten die het hart per hartslag uitpompt. Dit geeft een indruk van de pompfunctie van het hart.

Beenmergonderzoek

Bij een beenmergonderzoek zuigen we bij uw kind wat beenmerg op. Dit gebeurt vrijwel altijd onder algehele narcose. Het beenmerg onderzoeken we op verschillende manieren:

•  We bekijken de cellen onder een microscoop.
•  We onderzoeken de eiwitten op het oppervlak van de leukemiecellen (flowcytometrie). Hiermee kunnen we classificeren welk type cel de leukemie veroorzaakt. Hoe nauwkeuriger de classificatie, hoe beter we kunnen inschatten wat de prognose is.
• We verrichten een chromosomenonderzoek. Sommige chromosoomafwijkingen zijn van invloed op de prognose, en soms maken ze een meer gerichte behandeling mogelijk.

Behandeling uitklapper, klik om te openen

Als vast staat dat uw kind leukemie heeft, maakt het team van artsen een behandelplan. Daarin staat hoe we de ziekte proberen te bestrijden. Uw arts bespreekt het behandelplan met u en uw kind. Er zijn verschillende mogelijkheden.

• Chemotherapie: een behandeling met medicijnen (cytostatica) met een celdodend effect. Deze medicijnen zorgen ervoor dat de tumorcellen zich niet meer kunnen delen. Om te voorkomen dat de ziekte terugkeert, volgt soms ook een nabehandeling met chemotherapie. Hoe lang en hoe zwaar de chemotherapie is, hangt af van het type leukemie dat uw kind heeft. De medicijnen worden meestal via een infuus toegediend. De chemotherapie duurt in totaal 2 jaar, waarbij vooral de eerste maanden erg intensief zijn.
• Stamceltransplantatie: bepaalde vormen van leukemie kunnen we niet genezen met alleen chemotherapie. Als er een geschikte donor is, kan uw kind na een periode van chemotherapie eventueel een stamceltransplantatie krijgen. Bij een stamceltransplantatie worden de gezonde stamcellen van de donor in de bloedbaan geplaatst.

Vooruitzichten

De genezingskans voor kinderen met leukemie is de laatste jaren toegenomen. Van de kinderen met acute lymfatische leukemie geneest ongeveer 80 procent. Maar de vooruitzichten kunnen per kind sterk verschillen.

Meer informatie

• De Vereniging Ouders, Kinderen en Kanker (VOKK) steunt gezinnen met een kind met kanker en werkt aan optimale zorg voor kind en gezin in alle fasen.
• In de brochure Acute leukemie van het KWF vindt u meer informatie over deze ziekte.
• De stichting Hematon is een organisatie waarin verschillende contactgroepen van patiënten met bloedziekten zich verenigd hebben. Op de website kunt u veel goede informatie vinden.
• Patiënten die een stamceltransplantatie (hebben) ondergaan, hebben zich verenigd in de Contactgroep Stamceltransplantatie (SCT).
• Daarnaast is er een stichting Jongeren en Kanker: www.stichtingjongerenenkanker.nl
• Prinses Maxima Centrum voor Kinderoncologie

Uw kind voorbereiden en begeleiden

Ieder kind is anders en ook de voorbereiding.

Lees meer

WKZ-kindersite

Wil uw kind meer weten over het WKZ?

Lees meer

Meer weten uitklapper, klik om te openen

Wat hoort er bij dit ziektebeeld

• Polikliniek Hematologie
• Verpleegafdeling Papegaai

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

De afdeling is bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 08.00 tot 17.00 uur.