Spasticiteit

Spasticiteit

Wat is spasticiteit?

Bij spasticiteit is er sprake van een verhoogde spierspanning. Hierbij trekken de spieren vanzelf samen en veroorzaken soms ook bewegingen die u niet zelf kunt beheersen. Spasticiteit wordt veroorzaakt door een beschadiging van het ruggenmerg of de hersenen, waarbij de remmende invloed van de hersenen op de spieren uitvalt. Een dergelijke beschadiging kan optreden na een beroerte, hersenkneuzing, bij een dwarslaesie of bij MS.

Klachten

Spasticiteit kan pijnklachten geven. Vaak belemmert spasticiteit het functioneren. Bij spasticiteit van de arm kunt u bijvoorbeeld moeite hebben met uw hand wassen, nagels knippen, wassen van de elleboog of oksel. Bij spasticiteit van het been kan het staan en lopen worden bemoeilijkt. Sommige mensen echter vinden het juist prettig dat hun been stijf is bij het staan en lopen, omdat zij er dan niet doorheen kunnen zakken.

Behandelmogelijkheden uitklapper, klik om te openen

Er zijn verschillende behandelmogelijkheden als u last heeft van spasticiteit in uw arm of been. U begint altijd met na te gaan of u de klachten zelf kunt verminderen door bepaalde prikkels te vermijden en met zelf oefenen. Pas als dit onvoldoende helpt, wordt één van de andere behandelingen gestart.

Vermijden of voorkomen van prikkels

U hebt waarschijnlijk al gemerkt dat bepaalde prikkels de spasticiteit verergeren, zoals:

• Volle blaas of blaasontsteking.
• Obstipatie (niet regelmatig naar de wc kunnen).
• Wondjes of drukplekken, bijvoorbeeld door ingegroeide teennagel.
• Te strak zittende kleding.
• Psychische stress.

Om de klachten te verminderen, is het daarom belangrijk dat u bovenstaande prikkels zoveel mogelijk vermijdt of voorkomt.

Oefenen

Het is belangrijk dat u probeert de spieren en pezen op lengte te houden. Verkorting van spieren verergert namelijk de spasticiteit. Dagelijks zelf oefenen is dan ook noodzakelijk. De fysiotherapeut en ergotherapeut kunnen u hiervoor oefeningen leren.

Een spalk

Een spalk kan u ondersteunen bij het zelf oefenen. De spalk zorgt er voor dat de spieren gedurende langere tijd op lengte worden gehouden. De spalk wordt gemaakt door de ergotherapeut of orthopedisch instrumentmaker. Hij of zij zal ook met u afspreken hoe lang en wanneer u de spalk moet dragen.

Medicijnen uitklapper, klik om te openen

U kunt medicijnen zoals baclofen (Lioresal®), tolpersin (Tolpermyo®), dantroleen (Dantrium®) of Tizanidine (Sirdalud®) krijgen. Deze medicijnen ondersteunen de behandeling en ontspannen de spieren.

Injectie met botuline toxine 

Er kunnen diverse spastische spieren ingespoten worden met botuline toxine. In de arm wordt dit meestal gedaan om het extreem buigen van de pols en de vingers te verminderen. In het been gaat het meestal om de spieren die het kruisen van de benen, het knijpen van de tenen of de kanteling van de enkel veroorzaken. Zelf oefenen en het eventueel dragen van een spalk blijven ook hier belangrijk. Als u voor deze behandeling in aanmerking komt, krijgt u een aparte folder hierover. 

Injectie met fenol

Een injectie met fenol (= fenolisatie) in een zenuw veroorzaakt ter plaatse een blokkade van die zenuw. Het gaat meestal om de zenuw in de knieholte. Dit vermindert het strekken van de knie en de enkel. De injectie werkt een aantal maanden. Na de injectie blijft oefenen erg belangrijk. Als u voor deze behandeling in aanmerking komt, krijgt u een aparte folder hierover.

Operatie uitklapper, klik om te openen

Als de bovenstaande behandelingen geen goed effect hebben of de injecties te belastend zijn, bestaat er nog een mogelijkheid voor een operatie. Tijdens de operatie kunnen spieren of de pezen worden verlengd of omgelegd. Deze operatie wordt of door de plastische chirurg (arm) of door de orthopedische chirurg (been) verricht. Meer informatie hierover kunt u van de betreffende chirurg krijgen.

Baclofen pomp uitklapper, klik om te openen

Bij ernstige spasticiteit die met bovengenoemde maatregelen niet valt te verbeteren, kan een pomp onder de huid worden aangebracht. Hierdoor kunnen continue medicijnen rond het ruggenmerg worden gegeven. De revalidatiearts kan u eventueel voor deze behandeling doorverwijzen.

Vragen uitklapper, klik om te openen

Als u nog vragen heeft over spasticiteit, dan kunt u bellen met uw revalidatiearts.

Contact uitklapper, klik om te openen

Bereikbaar maandag t/m vrijdag van 8:00 – 17:00 uur.