U heeft thuis nog pijnstillers nodig die na de longtransplantatie gestart zijn. We geven u informatie over de meest gebruikte pijnstillers na een longtransplantatie in het UMC Utrecht. Daarnaast geven we u adviezen hoe u deze pijnstillers het beste kunt afbouwen.
Veel longtransplantatie patiënten hebben pijn na een longtransplantatie. Deze pijn zit vooral op de borstkas. Patiënten spreken vaak niet uit dat deze pijn er is, zij geven vaak aan dat dit erbij hoort en het maar een kleinigheid is ten opzichte van wat ze allemaal meegemaakt hebben. Echter, bij een slechte pijnbestrijding is er kans op het ontwikkelen van chronische pijn op lange termijn (AZG, 2002). Ook zorgt pijn voor extra stress. Doordat u door de pijn mogelijk minder goed doorademt, is er ook meer kans op een longontsteking. Bovendien herstelt u door pijn minder voorspoedig.
Belangrijk is dus dat u de juiste informatie krijgt. De pijn moet bestreden worden ter voorkoming van chronische pijn, om goed te kunnen ademen én goed te kunnen hoesten. Een zeurende/lichte pijn ter hoogte van de borstholte (thorax) en ook naar de rug toe kan vaak langere tijd blijven bestaan. Houd u er rekening mee dat de pijn ongeveer drie maanden kan aanhouden. Het is niet erg, en wij raden het juist aan, om in elk geval paracetamol op schema gedurende deze tijd te gebruiken.
Na uw longtransplantatie gebruikt u meestal nog pijnmedicatie zoals paracetamol, vaak in combinatie met Oxycontin® en Oxynorm®.De verschillen tussen de soorten pijnstillers
Sterke pijnstillers/opioïden uitklapper, klik om te openen
Oxycodon is een morfine achtige stof en werkt als een zeer krachtige pijnstiller na een operatie.
| Oxycontin retard (Oxycontin®) | Dit is een langwerkende sterke pijnstiller en wordt 2x daags ingenomen. |
|---|---|
| Werking | Sterk pijnstillend (langwerkend) |
| Werkzaam | 12 uur |
| Werkt binnen | 1 à 2 uur |
| Hoe vaak | 2x daags |
| Meest voorkomende bijwerkingen | Verstopping (obstipatie), sufheid, slaperigheid, hoofdpijn, misselijkheid en braken, jeuk. |
| Oxycodon immediate release (Oxynorm®) | Dit is een kortwerkende sterke pijnstiller en wordt niet standaard ingenomen, maar zo nodig bij pijn tot maximaal 5 tot 6x per 24 uur. |
|---|---|
| Werking | Sterk pijnstillend (kortwerkend) |
| Werkzaam | 2 tot 4 uur |
| Werkt binnen | 20 tot 30 minuten |
| Hoe vaak | Wanneer u pijnpieken heeft, mag u dit medicijn tot maximaal 5 tot 6x per 24 uur innemen. Bij te verwachten extra pijn (bijvoorbeeld bij de verzorging of fysiotherapie) kunt u dit ook al +/- 30 minuten van tevoren innemen. |
| Meest voorkomende bijwerkingen | Verstopping (obstipatie), sufheid, slaperigheid, hoofdpijn, misselijkheid en braken, jeuk. |
Let op: Bij het gebruik van oxycodon (Oxycontin®/ Oxynorm®) moet u een laxerend middel, bijvoorbeeld Movicolon® gebruiken. Een laxerend middel zorgt ervoor dat u geen last krijgt van een darmverstopping
Middel sterke pijnstillers uitklapper, klik om te openen
U mag géén Non Steroidal Anti-Inflammatory Drug (NSAID’s) gebruiken. Dit zijn middelen zoals ibuprofen en diclofenac. De reden hiervoor is dat dit schadelijk is voor uw nierfunctie in combinatie met de andere medicatie die u tegen afstoting krijgt.
Minst sterke pijnstillers uitklapper, klik om te openen
| Paracetamol | Paracetamol is een goede pijnstiller met weinig bijwerkingen. Het is belangrijk om deze standaard 4x daags in te nemen. |
|---|---|
| Werking | Pijnstillend en koortsverlagend |
| Werkzaam | 3 tot 6 uur |
| Werkt binnen | 30 tot 60 minuten |
| Hoe vaak | 2x daags |
| Meest voorkomende bijwerkingen | Zelden: hoofdpijn, duizeligheid |
Afbouwen van pijnmedicatie uitklapper, klik om te openen
Na uw operatie zal de pijn langzaam af gaan nemen. U kunt dan ook uw pijnstillers af gaan bouwen en uiteindelijk stoppen. U begint met het afbouwen van pijnstillers als uw pijn één tot twee dagen dragelijk is met de medicatie die u nu gebruikt.
Als u nog meerdere pijnstillers gebruikt, begint u altijd met het afbouwen van de sterkste pijnstiller (oxycodon). U stopt als laatste met de paracetamol.
Schema voor het afbouwen van pijnstillers.
Zolang u pijnklachten heeft, mag u medicatie gebruiken. Als u merkt dat de kortwerkende Oxynorm® al twee dagen niet meer nodig is overdag, is het verstandig om te overleggen met de transplantatie arts of verpleegkundig specialist (het transplantatie team) of de langwerkende Oxycontin® wat afgebouwd kan worden. Zie ook het voorbeeld voor het verder afbouwen van de pijnmedicatie.
Voorbeeld afbouwschema
In dit voorbeeld is de uitgangssituatie Oxycontin® 10 mg, dit kan ook hoger of lager zijn.
In dit voorbeeld is de uitgangssituatie Oxynorm® 5 mg, dit kan ook hoger zijn.
| OxyContin® | Paracetamol | OxyNorm® |
|---|---|---|
| OxyContin® 10 mg OxyContin® 10 mg | paracetamol 1000 mg paracetamol 1000 mg paracetamol 1000 mg paracetamol 1000 mg | OxyNorm® 5 mg tot 6 keer per dag |
Indien u 2 dagen geen Oxynorm® meer nodig heeft:
| OxyContin® | Paracetamol | OxyNorm® |
|---|---|---|
| OxyContin® 5 mg OxyContin® 5 mg | paracetamol 1000 mg paracetamol 1000 mg paracetamol 1000 mg paracetamol 1000 mg | OxyNorm® 5 mg tot 6 keer per dag |
Indien u 2 dagen geen Oxynorm® meer nodig heeft, stop Oxycontin®:
| Paracetamol | OxyNorm® |
|---|---|
| paracetamol 1000 mg paracetamol 1000 mg paracetamol 1000 mg paracetamol 1000 mg | OxyNorm® 5 mg zonodig tot 3 keer per dag |
Indien u geen Oxynorm® meer nodig heeft, stop Oxynorm®
| Paracetamol |
|---|
| paracetamol 1000 mg paracetamol 1000 mg paracetamol 1000 mg paracetamol 1000 mg |
Aandachtspunten bij het afbouwen van de pijnstillers
- Bij pijnpieken mag u de kortwerkende oxycodon, de Oxynorm®, blijven gebruiken. Als u tijdens het afbouwen toch weer vaker de Oxynorm® nodig heeft, vaker dan 4x per dag, neem dan contact op met het transplantatie team. Dan is het afbouwen te snel gegaan en moet u weer terug naar de vorige stap.
- Als bij de stap van alleen paracetamol en Oxynorm® 3x per dag niet voldoende is, zult u terug moeten naar de vorige stap. Neem contact op met het transplantatie team om dit te overleggen.
- Bij het gebruik van oxycodon gebruikt u ook een laxerend middel. Als de oxycodon helemaal gestopt is, zou u ook kunnen stoppen met het laxerende middel. Overleg dit met het transplantatie team of dit in uw situatie ook zo is.
- Wanneer u alleen nog paracetamol gebruikt en geen pijn heeft, kunt u met het transplantatie team overleggen of u dit ook kunt afbouwen. Gebruik hiervoor onderstaand schema.
| Paracetamol | ||||
|---|---|---|---|---|
| Tijden | 08:00 | 12:00 | 18:00 | 22:00 |
| Stap 1 | 1000 mg | 1000 mg | 1000 mg | 1000 mg |
| Stap 2 | 1000 mg | 1000 mg | ||
| Stap 3 | 1000 mg | |||
| Stap 4 U stopt met het standaard innemen van paracetamol |
Hebt u vragen of maakt u zich zorgen? uitklapper, klik om te openen
Als u nog vragen heeft, weer pijn krijgt of over iets anders wilt overleggen, neem dan contact op met het transplantatieteam.
Contact uitklapper, klik om te openen
Verpleegafdeling Longziekten (verpleegafdeling B3 west)
U bereikt verpleegafdeling B3 west via het telefoonnummer