Wat zijn rode bloedcellen?

Een rode bloedcel is een bestanddeel van bloed die zuurstof vervoert vanuit de longen naar alle lichaamsdelen. Hemoglobine is het onderdeel van de rode bloedcel dat verantwoordelijk is voor zuurstoftransport.

Wat gebeurt er met de rode bloedcel in geval van sikkelcelziekte?

In geval van sikkelcelziekte bevatten de rode bloedcellen een afwijkende variant van hemoglobine, genaamd hemoglobine S. Deze afwijkende rode bloedcel heeft een stugge vorm die moeilijk passeert door de kleine bloedvaten. Daardoor worden de achterliggende weefsels en organen van onvoldoende zuurstof voorzien.

3) Uitleg over de behandeling

Wat gebeurt er tijdens erytrocytaferese?

De rode bloedcellen worden via het ene infuus uit de bloedsomloop verwijderd. Het bloed wordt vermengd met bloedverdunner, deze vloeistof wordt ook wel anticoagulant genoemd. Hierdoor gaat het bloed tijdens de behandeling niet stollen. Een heel kleine hoeveelheid bloed (ongeveer een kopje), is buiten de normale bloedsomloop. Het bloed stroomt naar een centrifuge waarin de rode bloedcellen gescheiden en verwijderd worden van andere bloedbestanddelen. De gezonde donor rode bloedcellen worden toegediend aan de patiënt via het andere infuus. De andere bloedbestanddelen, zoals het plasma, gaan terug in de bloedsomloop van de patiënt.

Wat is het doel van erytrocytaferese?

Het doel van de behandeling is het aantal sikkelcellen en daarmee het HbS-percentage naar beneden te brengen zodat de sikkelcelklachten beperkt blijven. 

Waar vindt de erytrocytaferese behandeling plaats?

De behandeling vindt plaats op de dialyseafdeling in het UMC Utrecht.

Wat zijn de voorbereidingen voor erytrocytaferese?

Meestal wordt er bij het inbrengen van het infuus bloed afgenomen om uw bloedgehalte, hemoglobine S en elektrolyten te monitoren. Via het VAS-team worden twee infusen bij u geplaatst om te gebruiken voor de erytrocytaferese.

Is de procedure pijnlijk?

Bij het plaatsen van de intraveneuze canule kan de patiënt kortdurend pijn ervaren. U kunt bespreken met uw arts om van tevoren een pijnstillende pleister te plakken. De procedure zelf is niet pijnlijk.

Hoe lang duurt de erytrocytaferese?

De duur van de behandeling met voorbereiding is ongeveer drie uur.

Hoe vaak moet ik erytrocytaferese ondergaan?

De dokter bepaald de aanbevolen frequentie van erytrocytaferese. De frequentie kan variëren tussen de vier en tien weken.   

Wat kan ik doen tijdens de procedure?

U bent enigszins beperkt in uw activiteiten omdat u twee infusen heeft en niet van de afdeling af kunt. Wel kunt u tijdens de procedure eten en drinken en televisie kijken of een boek lezen. Het is niet mogelijk om gebruik te maken van het toilet, omdat u niet kunt gaan lopen tijdens de behandeling. Daarom is het belangrijk om van tevoren naar het toilet te zijn geweest. Uiteraard kan de verpleegkundige u helpen gebruik te maken van een ondersteek of urinaal.

4) Wat zijn de risico’s of bijwerkingen van erytrocytaferese?

Het is net als bij een andere vorm van transfusie belangrijk dat u aangeeft wanneer u klachten ervaart. De belangrijkste risico’s of bijwerkingen zijn:

• Transfusiereactie: een meest voorkomende transfusiereactie is een koortsreactie en daarnaast de vorming van allo-antistoffen en hemolytische transfusiereactie. Om het risico hierop te beperken, worden uitgebreid preventief gematchte bloedproducten geselecteerd voor patiënten met sikkelcelziekte.
• Citraatreactie: een citraatreactie treedt op doordat u tegelijk met de bloedcellen wat van de anticoagulant krijgt toegediend. Daardoor kan het calciumgehalte lager worden. Dit kan klachten geven als tintelingen, veranderd gevoel rond de mond of aan handen/voeten, veranderde of metaalsmaak, misselijkheid/braken of trillingen. Als dat het geval is, wordt dat behandeld door calcium toe te dienen.
• Hypotensie: hypotensie is zeer zeldzaam bij erytrocytaferese omdat slechts vijf milliliter per minuut wordt verwijderd en tegelijk wordt teruggegeven.

5) Wat maakt erytrocytaferese anders dan wisseltransfusie?

In geval van erytrocytaferese is exact te bepalen hoeveel bloedcellen er gewisseld moet worden. Uiteindelijk kunnen er meer sikkelcellen vervangen worden door donor rode bloedcellen. Daardoor is de periode tussen de verschillende erytrocytaferesebehandelingen langer ten opzichte van de periode tussen wisseltransfusies. Daarnaast neemt de ijzerstapeling af.

De Van Creveldkliniek is geopend van maandag t/m vrijdag van 08:00 - 17:00 uur.  Buiten deze uren kunt u voor spoedgevallen contact opnemen met de centrale van het UMC Utrecht via 088 75 555 55. Vraagt u naar de dienstdoende arts van de Van Creveldkliniek.