COPD is een verzamelnaam voor allerlei longziekten die niet meer over- gaan zoals chronische bronchitis en longemfyseem. Voor mensen met COPD is het belangrijk om een goed gewicht te hebben en lichamelijk goed in conditie te blijven. Dat betekent dat ongewenst gewichtsverlies moet worden voorkomen en uw spiermassa behouden of verbeterd moet worden. Dit helpt klachten te verminderen. Voedingsadviezen van de diëtist en bewegingstherapie kunnen hierbij helpen. Wat betreft bewe- gingstherapie kunt u denken aan wandelen en fietsen, eventueel onder begeleiding van een fysiotherapeut. In deze folder gaan we verder in op voedingsadviezen om goed op gewicht te blijven.
Waarom is een goed gewicht belangrijk? uitklapper, klik om te openen
Voor mensen met COPD is een goed gewicht belangrijk. Mensen met een te laag gewicht hebben meer kans op klachten als vermoeidheid en benauwdheid. Mensen met een te hoog gewicht zijn vaak sneller vermoeid doordat het lichaam de extra kilo’s met zich mee moet dragen. Met een goed gewicht houdt u meer energie over voor de dage- lijkse activiteiten.
Hebt u een goed gewicht? uitklapper, klik om te openen
De Body Mass Index (BMI) geeft de verhouding weer tussen uw gewicht en uw lichaamslengte. Met de BMI kunt u bepalen of uw gewicht goed is. Met behulp van de onderstaande tabel kunt u uw BMI bepalen.
Wat betekent het getal van de BMI?
Tussen 21- 25 | Goed gewicht |
---|---|
Lager dan 21 | Ondergewicht |
Hoger dan 25 | Overgewicht |
Aan de linkerkant zoekt u uw lengte, aan de rechterkant uw gewicht. Deze punten verbindt u met een lijn en trekt deze door naar de meest rechtse kolom. Daar kunt u zien of u een goed gewicht, ondergewicht of overgewicht hebt.
U kunt uw BMI ook berekenen via www.voedingscentrum.nl.
Bent u afgevallen? uitklapper, klik om te openen
Hebt u ongewenst gewichtsverlies? Bent u meer dan 3 kg in 1 maand afgevallen? óf Bent u meer dan 6 kg afgevallen in 6 maanden? Hebt u op een van deze vragen ‘JA’ geantwoord? U bent te veel en te snel afgevallen. U kunt ondervoed zijn. |
Ongewenst gewichtsverlies komt vaak voor bij mensen met COPD. Door benauwdheid of kortademigheid kunt u minder eetlust hebben. Gewichtsverlies kan ook voorkomen als u wel normaal eet. U gebruikt dan extra calorieën door uw longziekte.
Bij gewichtsverlies verliest u niet alleen vet, maar ook spiermassa. Hierdoor verzwakken de spieren, waardoor u kracht verliest. Niet alleen in been- en armspieren, maar ook in ademhalingsspieren. Daardoor gaat het ademhalen nog moeilijker. Hierdoor raakt u sneller vermoeid bij de dagelijkse bezigheden.
Sterke spieren zijn belangrijk voor een goede lichamelijke conditie.
Te veel gewichtsverlies kan ook uw weerstand verzwakken. Het afweer- systeem staat al onder druk door het herhaaldelijk opvlammen van uw longaandoening en luchtweginfecties.
Tip: Weeg regelmatig. Zo kunt u zien of u afvalt.
Wat is een goede voeding bij COPD? uitklapper, klik om te openen
U verbruikt energie (calorieën) door adem te halen en te bewegen, bijvoorbeeld wanneer u het huishouden doet. Aankomen in gewicht en uw spiermassa verbeteren, kan alleen als u meer energie inneemt dan dat u verbruikt. Het is dus belangrijk om voldoende calorieën te gebruiken.
De hoeveelheid (extra) calorieën die u nodig hebt, hangt af van verschillende factoren. Bijvoorbeeld uw leeftijd, lengte, gewicht, geslacht, lichamelijke conditie en lichaamsbeweging.
Naast extra energie, hebt u ook extra eiwitten nodig om de spiermassa in tact te houden of op te bouwen. Eiwitten zijn namelijk de bouw- stoffen van ons lichaam en dus ook van spiercellen. Het is belangrijk om voor eiwitrijke voedingsmiddelen te kiezen.
De voornaamste bronnen van eiwit in onze voeding zijn:
- Melk(producten), kaas(producten).
- Vlees en vleeswaren.
- Vis, kip.
- Vegetarische vleesvervangers, eieren.
- Peulvruchten.
- Pinda’s en noten.
Hoe wordt uw voeding energie- en eiwitrijker? uitklapper, klik om te openen
- Eet vaker kleinere porties; probeer 6 tot 9 keer per dag te eten en eet tussendoortjes.
- Gebruik dubbel beleg op brood, het liefst hartig beleg zoals kaas en vleeswaren.
- Gebruik volle producten zoals dieetmargarine, roomboter, volle melk en volvette kaas.
- Neem jus of saus bij de warme maaltijd.
- Gebruik 3 tot 4 keer per dag een melkproduct zoals (karne)melk, yoghurt, vla of kwark.
- Hebt u geen zin in warm eten? Probeer dan het vlees en de aardap- pelen/pasta/rijst op te eten, daarna pas de groente (hierin zitten de minste calorieën).
- Kost het bereiden van de warme maaltijd te veel moeite? Probeer een kant en klare maaltijd of kook voor twee dagen.
Zure melkproducten geven minder slijmvorming dan zoete melkproducten. Deze slijmvorming heeft niets te maken met het slijm in de longen. Het is dus niet nodig om melkproducten uit uw voeding weg te laten. |
Wat doet de diëtist? uitklapper, klik om te openen
De diëtist bekijkt samen met u hoe uw voeding aangepast kan worden, zodat deze voldoende eiwitten en energie (calorieën) bevat. Welk gewicht voor u het beste is, bespreekt de diëtist met u.
Soms lukt het niet om met de gewone voeding en de extra tussendoortjes alle energie, eiwitten en voedingsstoffen binnen te krijgen waar uw lichaam op dat moment behoefte aan heeft. U kunt uw voeding dan uitbreiden met aanvullende voeding, zoals drinkvoeding, een voedings- suiker of een eiwitrijk poeder. Deze producten zorgen ervoor dat u alle benodigde voedingsstoffen krijgt. De diëtist adviseert welk product voor u het meest geschikt is. Meestal vergoedt de zorgverzekeraar deze producten. Uw diëtist of arts kan u daarbij helpen.
Bereikbaarheid afdeling Diëtetiek uitklapper, klik om te openen
Telefonisch spreekuur: werkdagen van 8.30 - 9.30 uur, Telefoonnummer 088 75 583 64.
Contact uitklapper, klik om te openen
Polikliniek Diëtetiek
Het secretariaat diëtetiek is op maandag t/m vrijdag van 8.00 - 12.15 uur en van 13.00 - 16.30 uur bereikbaar. Buiten de genoemde tijden kunt u een bericht inspreken op het antwoordapparaat of een mail sturen. Als u niet op de afgesproken tijd kunt komen, geef dit dan zo vroeg mogelijk aan ons door. Het secretariaat maakt dan een nieuwe afspraak met u. Het e-mailadres kan alleen gebruikt worden voor algemene vragen. In de e-mail mogen geen persoonlijke of medische gegevens staan, omdat e-mailen niet volledig privacy-veilig is.
Als patiënt van het UMC Utrecht hebt u toegang tot het patiëntportaal Mijn UMC Utrecht. U kunt via Mijn UMC Utrecht een bericht sturen naar uw diëtist. U krijgt dan binnen drie tot vijf werkdagen antwoord. U kunt inloggen in het Patiëntportaal Mijn UMC Utrecht met uw DigiD met sms-functie.