Terug

Darmspoelen met een rectumcanule

Patiëntfolder

U hebt het advies gekregen om bij uw kind te gaan darmspoelen met een canule. Hier leest u wat het darmspoelen met een rectumcanule inhoudt en hoe het verdere verloop zal zijn.

Doel uitklapper, klik om te openen

Het doel van deze handeling is het voorkomen en/of behandelen van obstipatie (verstopping) bij uw kind.

Tijdsduur en plaats uitklapper, klik om te openen

Als uw kind op een verpleegafdeling ligt, starten we op die afdeling met het darmspoelen met een rectumcanule en geven er uitleg bij. De uitleg en het spoelen duurt ongeveer 30 tot 45 minuten. Dit is afhankelijk van de leeftijd van uw kind. De instructie bij ouders met een baby duurt minder lang.

Afspraak uitklapper, klik om te openen

Hebt u een poliklinische afspraak voor de eerste keer rectaal darmspoelen? Dan kunt u zich met uw kind zich melden op afdeling kameleon, receptie 19. Bent u verhinderd? Geef dit dan zo spoedig mogelijk aan ons door via 088 75 643 46.

Wat is darmspoelen met een rectumcanule? uitklapper, klik om te openen

Darmspoelen met een rectumcanule is een manier om het laatste gedeelte van de dikke darm (de endeldarm) te legen. Het spoelen gebeurt met lauwwarm water. In de endeldarm brengt u een hoeveelheid water in, daarmee spoelt u de ontlasting uit de endeldarm van uw kind. De hoeveelheid water die u gebruikt, is afhankelijk van het gewicht van uw kind:

  1. U spoelt met 10 ml water per kilogram (kg) lichaamsgewicht bij kinderen tot zij 10 kg wegen of tot zij één jaar oud zijn. Dus weegt uw kind 8 kg, dan spoelt u met 80 ml water.
  2. Weegt uw kind meer dan 10 kg, is uw kind of ouder dan één jaar, dan spoelt u met 20 ml per kilogram (kg) lichaamsgewicht. Dus als uw kind 12 kg weegt, dan spoelt u met 240 ml water.

Het kan zijn dat de arts anders beslist over de hoeveelheid water. Dan vertellen we dit aan u.

Wanneer schrijven wij darmspoelen voor? uitklapper, klik om te openen

De arts schrijft darmspoelen met een rectumcanule voor bij kinderen onder de drie jaar, waarbij de obstipatie niet of niet alleen met medicijnen verholpen kan worden. Dit komt voor bij kinderen met:

  1. de ziekte van Hirschsprung;
  2. Spina bifida bij kinderen jonger dan 1 jaar;
  3. aangeboren afwijkingen aan het anaalgebied (anorectale malformatie);
  4. obstipatie door onbekende oorzaak;
  5. bij incontinentie van ontlasting.

Voorbereiding thuis uitklapper, klik om te openen

Uw kind mag tot één uur voor het darmspoelen gewoon eten en drinken. Het advies is om uw kind eerst te spoelen en dan te laten eten of drinken. Vaak wordt uw kind namelijk misselijk als er met een volle maag gespoeld wordt.

Materialen/benodigdheden uitklapper, klik om te openen

  1. Een korte siliconen rectaal canule (lengte 15 cm).
  2. Charrière (dikte)maat 15, 21 of 24.
  3. De arts of kinderstomaverpleegkundige vertelt u welke maat voor uw kind geschikt is.
  4. 50 ml blaasspuit (minimaal 2) of een spoelzak als die is afgesproken met de kinderstomaverpleekgundige.
  5. Maatbeker met een afgesproken hoeveelheid handwarm (ongeveer 37 graden) water, volgens afspraak met de arts of kinderstomaverpleegkundige.
  6. Zoete olie of arachideolie.
  7. Luiers en/of celstof onderleggers.
  8. Bekkentje of bakje om water en ontlasting in op te vangen.
  9. Zo nodig een waskom, washandje en handdoek.
  10. Dekentje of handdoek om de afkoeling van uw kind tegen te gaan.

Uitvoering uitklapper, klik om te openen

  1. Was uw handen met zeep.
  2. Zet alle materialen klaar.
  3. Luier en/of onderlegger op het aankleedkussen leggen.
  4. Leg uw kind in de positie waarin het het prettigst ligt: op de linkerzij of in rugligging met opgetrokken beentjes. Dit om weerstand/tegenstand te voorkomen.
  5. Zorg dat het bovenlichaam van uw kind goed afgedekt is tegen afkoeling.
  6. Blaasspuit en canule vullen met het water uit de maatbeker.
  7. Giet olie over de canule.
  8. Masseer de anus met wat olie, zodat de anus wat ontspant.
  9. Breng de canule voor 2/3 (10 cm) rustig in de endeldarm, bij weerstand niet forceren.

N.B. Bij kinderen met de ziekte van Hirschsprung komt er vaak bij het inbrengen van de canule al lucht en ontlasting vrij zodra u met de canule langs het aangedane deel van de darm bent.

  1. Spuit het water in met enige kracht (niet te krachtig, net genoeg om werveling van het water in de darm te veroorzaken waardoor het hogerop de darmen instroomt).
  2. Als de spuit leeg is, deze loskoppelen van de canule.
  3. Beweeg nu de canule voorzichtig heen en weer.
  4. Vaak zal uw kind spontaan gaan persen.
  5. Het is belangrijk dat het water zoveel mogelijk terugkomt. Soms komt er niet bij de eerste spuit water terug, maar aan het eind van het spoelen moet wel alle vloeistof uit de darm zijn gelopen.
  6. Als er geen ontlasting komt, probeer de buik zachtjes te masseren of met de beentjes te fietsen. Soms wil een klein beetje extra water de terugvloed van het water bevorderen.
  7. Herhaal de procedure. Spoel altijd minimaal drie keer (tot een maximum van acht keer spoelen), totdat duidelijk is dat de darmen zijn schoongespoeld.
  8. Let op dat de canule niet door de ontlasting verstopt raakt. Zo nodig kunt u in de canule knijpen en heen en weer bewegen zodat dat er wel vocht uitkomt. Haal liever de canule niet tussentijds uit de anus. Herhaaldelijk inbrengen is niet prettig voor uw kind.
  9. Let op of de vloeistof die uit de darmen loopt steeds helderder wordt.
  10. Er moet gespoeld worden tot er dun/brijige ontlasting terugkomt; er hoeft NIET gespoeld te worden tot het schoon is.
  11. Kinderen met de ziekte van Hirschsprung kunnen met heel veel kracht de ontlasting onverwacht lozen tot op grote afstand. Bescherm daarom uw kleding en omgeving goed.
  12. Was de billen van uw kind en kleed uw kind aan.
  13. Canule huishoudelijk schoonmaken (niet uitkoken).
  14. De canule en spuit(-en) na één week gebruik vervangen.

Tip 1: Neem uw kind na het spoelen mee onder de douche of in bad.

Tip 2: Wanneer er met meer dan 120 ml per keer gespoeld moet worden, is het raadzaam over te gaan naar een spoelzak. Deze is makkelijk aan te koppelen met de rectumcanule. Koppel deze af wanneer u de hoeveelheid spoelvloeistof heeft laten inlopen. Herhaal de procedure zoals boven staat beschreven. De kinderstomaverpleegkundige kan deze voor u bestellen.

Hoe vaak spoelen? uitklapper, klik om te openen

Spoel totdat de ontlasting makkelijk in een dunne, brijige substantie terugloopt. U hoeft niet te spoelen tot het schoon is, tenzij anders afgesproken door arts of kinderstomaverpleegkundige. Meestal is drie à vier keer spoelen genoeg.

Een spoelsessie mag bij baby’s nooit langer duren dan 20 - 30 minuten. Dit om uitputting of afkoeling van uw kind te voorkomen. Bij grotere kinderen mag de spoelsessie nooit langer duren dan 30 minuten. Bij een heftige obstipatie is een kind nooit na de eerste keer spoelen al schoon, dan moet u uw kind meerdere keren per dag spoelen om het doel te bereiken. De arts of kinderstomaverpleegkundige bespreekt dit met u.

Bijzonderheden uitklapper, klik om te openen

  1. Bij weerstand door protest van uw kind, probeer uw kind af te leiden met een speeltje, muziek of leg hem in een andere houding.
  2. Gebruik geen kracht. Neem bij twijfel contact op met de kinderstomaverpleegkundige of arts.
  3. Beweeg tijdens het spoelen, de canule rustig heen en weer, zodat het water en de ontlasting goed kunnen aflopen. Perst uw kind tijdens het inbrengen van het water? Wacht dan even tot het niet meer perst. Het geeft niet dat uw kind de ontlasting erlangs heen perst.
  4. Als er een (pijnlijke) beschadiging van de anus is ontstaan (fissuurtje) door bijvoorbeeld eerder spoelen of harde ontlasting, dan kunt u een klein beetje vaseline of olie aanbrengen bij de anus vóór het inbrengen van de canule. Na het spoelen kunt u een flinke hoeveelheid vaseline op de anus achterlaten.
  5. Soms kan er wat licht rectaal bloedverlies optreden tijdens of na het spoelen. Dit kan komen door irritaties van het darmslijmvlies. Als dit vaak optreedt, laat dit dan weten aan de kinderstomaverpleegkundige of arts.
  6. De billen van uw kind vragen extra verzorging. Gebruik hiervoor een beschermingscrème, zoals sudocreme of zinkzalf.
  7. Spoelt u uw kind als onderhoud om obstipatie te voorkomen, dan is één keer per dag spoelen met een afgesproken hoeveelheid vloeistof voldoende (of volgens voorschrift van arts of kinderstomaverpleegkundige).
  8. Als uw kind groter en ouder wordt, zal een dikkere maat canule nodig zijn, omdat de ontlasting van samenstelling verandert door andere voeding. Bijvoorbeeld door het eten van fruit en groente.
  9. Als uw kind groter en zwaarder wordt, moet u ook de hoeveelheid water aanpassen aan het gewicht (10 ml per kg lichaamsgewicht of 20 ml per kg lichaamsgewicht). Bespreek dit met uw kinderstomaverpleegkundige.

Nazorg uitklapper, klik om te openen

Samen met de arts en/of kinderstomaverpleegkundige wordt bepaald hoe vaak u deze handeling uitvoert per spoeling. Ook bespreken zij met u hoe vaak u de darm moet spoelen per dag of per week. De kinderstomaverpleegkundige houdt contact en maakt een telefonische afspraak met u. Dit is in principe na twee weken. Bij vragen of problemen kunt u altijd eerder contact opnemen.

Materialen uitklapper, klik om te openen

De kinderstomaverpleegkundige bestelt de eerste keer het materiaal voor u bij een medisch speciaalzaak. Daarna kunt u dat zelf doen. Naarmate uw kind groter wordt, wordt ook de maat van de canule groter. Neem in dat geval contact met ons op, dan kunnen wij u helpen een nieuwe maat canule te bestellen.

Tips uitklapper, klik om te openen

Het masseren van de buik (met de klok mee), helpt als uw kind last heeft van buikkrampen of pijn in de buik. Ook zorgt het voor een betere verdeling van het water in de darmen. Als de weerstand blijft bestaan bij het opvoeren van de canule, stop dan met spoelen en neem contact op met de kinderstomaverpleegkundige of de behandelend arts.

Vragen uitklapper, klik om te openen

Bij vragen en/of problemen kunt u contact met ons opnemen via het telefonisch spreekuur van maandag tot en met vrijdag tussen 8.30-10.00 en 13.30-15.00 uur.

T: 088 75 643 46

U kunt ook contact opnemen via het e-portaal postbus kinderstomazorg of kinderstomazorg@umcutrecht.nl

Buiten kantoortijden kunt u contact opnemen met uw hoofdbehandelaar via 088 75 555 55.

Contact uitklapper, klik om te openen

Als u een afspraak wilt maken op de polikliniek maag-, darm en leverziekten hebt u een verwijzing nodig van uw huisarts of specialist.

Polikliniek Maag-, darm- en leverziekten

088 75 540 75

De afdeling is bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 08.00 tot 17.00 uur. 

Verpleegafdeling Dagbehandeling (Kameleon)

Hebt u vragen? Of wilt u een afspraak maken? U kunt het dagcentrum kameleon telefonisch bereiken. 

088 75 544 40

Maandag tot en met vrijdag van 08.00 tot 17.00 uur