Taal

Taal ontstaat in de hersenen. Dat is een ingewikkeld proces. Met behulp van taal delen we onze gevoelens en gedachten. Taal is ook een belangrijk onderdeel in veel dagelijkse situaties.  Afasie is daarom vaak een hele ingrijpende verandering, voor uzelf maar ook voor uw naasten.

Wat is afasie

Afasie is een taalstoornis die kan ontstaan bij hersenletsel. Spreken, schrijven of begrijpen wat er gezegd of geschreven wordt, is vaak van het ene op het andere moment heel moeilijk. Communiceren met uw omgeving wordt een probleem.

Afasie heeft verschillende vormen. De problemen van afasie zijn dus niet voor iedereen hetzelfde. Ook het herstel van afasie is bij elke patiënt verschillend en is moeilijk te voorspellen.  

De volgende problemen kunnen zich voordoen bij mensen met afasie:

• Spreken: iemand met afasie kan niet meer goed op woorden te komen of gebruikt de verkeerde woorden. Het kan ook zijn dat iemand woorden verkeerd uitspreekt.
• Begrijpen: iemand met afasie begrijpt niet meer goed wat er gezegd wordt.
• Lezen: iemand met afasie herkent letters en woorden niet meer goed of begrijpt de zinnen niet goed.
• Schrijven: iemand met afasie weet niet meer goed hoe bepaalde letters of woorden geschreven of getypt moeten worden.

Het hebben van afasie heeft impact op veel dagelijkse situaties. U kunt bijvoorbeeld moeite hebben met:

• Een gesprek voeren
• Telefoneren
• Alarmeren
• Mailen, whatsappen en chatten
• Boodschappen doen
• Televisiekijken
• Internetten

Wat doet de logopedist?

Zodra iemand met afasie in het ziekenhuis is opgenomen, wordt de logopedist door de neuroloog ingeschakeld voor onderzoek en behandeling. Er wordt altijd gestart met  onderzoek naar de aard en ernst van de afasie. Dit onderzoek bestaat uit observaties en testen. De verschillende onderdelen van taal worden in kaart gebracht. Hierbij wordt zowel naar uw problemen als naar de mogelijkheden gekeken. Aan de hand van deze onderzoeken geeft de logopedist uitleg en adviezen aan de patiënt, de familie en de verpleging.

De behandeling van afasie start veelal ná het verblijf in het ziekenhuis. Wel krijgt u als dat kan al tijdens uw verblijf in het ziekenhuis oefeningen die u zelfstandig kunt uitvoeren of die u met uw naasten kunt doen. Vaak is het voeren van een gesprek tijdens bezoekuur al een intensieve oefening.

Algemene adviezen en tips

Communiceren doet u samen. De spreker probeer een boodschap over te brengen en de luisteraar probeert de boodschap te begrijpen. De tips hieronder kunnen u en uw gesprekspartner helpen om het gesprek beter te laten verlopen.

• Zorg voor een rustige omgeving. In het ziekenhuis kan dat bijvoorbeeld al door het gordijn rond het bed dicht te trekken.
• Neem de tijd voor een gesprek, ga rustig zitten en maak oogcontact.
• Spreek rustig en in korte zinnen. Benadruk de belangrijkste woorden in een zin.
• Vraag één ding tegelijk.
• Stel gesloten vragen waar met ja/nee op geantwoord kan worden.
• Maak als het mogelijk is een gebaar bij wat u vertelt of wijs iets aan. Dit helpt om duidelijk te maken wat u bedoelt. Maak ook gebruik van mimiek (bijv. gezichtsuitdrukking) en intonatie (toonwisseling).
• Maak een eenvoudige tekening om te verduidelijken waar u over spreekt of gebruik foto’s op uw telefoon.
• Schrijf belangrijke woorden op om te helpen het gesprek te begrijpen.
• Maak een communicatieschrift. Dit is een notitieboekje of schrift waarin behandelaars, verzorging en iedereen die op bezoek komt iets kan opschrijven. De persoon met afasie hoeft dan niet alles zelf te vertellen.
• Zorg voor duidelijke afsluiting van een gespreksonderwerp. Spring in een gesprek niet te snel over naar een ander onderwerp. Maak duidelijk wanneer een nieuw onderwerp wordt besproken.
• Er bestaan ook apps om de communicatie te ondersteunen. Bespreek het met uw logopedist als u hier vragen over heeft.

Extra tips voor de gesprekspartner

• Probeer in het gesprek steeds duidelijk te krijgen over wie het gaat, wat er gebeurt en waar dit zich afspeelde.
• Stel duidelijke ja/nee vragen en probeer systematisch te werk te gaan.
• Schrijf  kernwoorden op, dit zorgt voor houvast in het gesprek. Begin groot en maak het steeds specifieker. Bijvoorbeeld: gaat het om iets in het ziekenhuis? Gaat het om iets in deze kamer?
• Het kan voorkomen dat u er niet helemaal uitkomt samen. Benoem hoe lastig dit is voor u beiden, laat het onderwerp dan rusten komt er later op terug.

Meer informatie kunt u vinden op www.afasienet.com of bespreek dit met uw logopedist.

Bereikbaar maandag t/m vrijdag van 8:00 – 17:00 uur.