Adviezen voedingsvezel- en vochtverrijkt dieet
Adviezen voedingsvezel- en vochtverrijkt dieet
Uw kind heeft van de arts het advies gekregen om een voedingsvezelverrijkt en vochtverrijkt dieet te volgen.
Voedingsvezel en vocht zijn belangrijk voor de spijsvertering. Voeding die onvoldoende voedingsvezel en/of vocht bevat kan een gestoorde darmwerking tot gevolg hebben. Met meer voedingsvezels en vocht zal de ontlasting van uw kind verbeteren.
Hier vindt u informatie over de werking van de darmen en de rol van voedingsvezel en vocht. Ook de hoeveelheid vezels in de voedingsmiddelen staat vermeld.
Hoe werken de darmen? uitklapper, klik om te openen
Ons voedsel gaat via de mond, de slokdarm en de maag naar de darmen. In ons voedsel zitten veel voedingsstoffen, maar deze zijn nog te groot om te kunnen worden opgenomen door het bloed. Daarom wordt het voedsel onderweg naar de darm vermengd met verteringssappen en afgebroken tot voedingsstoffen die klein genoeg zijn om te kunnen worden opgenomen door ons lichaam.
Voedingsvezels worden niet verteerd in het lichaam en komen uiteindelijk als reststoffen in de dikke darm. De reststoffen verlaten als ontlasting het lichaam. Voedingsvezel en vocht zijn belangrijke bij de vorming en lozing van ontlasting. Voeding die onvoldoende voedingsvezel en/of vocht bevat kan een gestoorde darmwerking veroorzaken. Een gestoorde darmwerking kan zich uiten in obstipatie (verstopping) of diarree.
Bij obstipatie komt de ontlasting minder dan 2-3 keer per week en is hard. Daardoor moet uw kind hard persen. Ook kunnen zich andere klachten voordoen, zoals: buikpijn, slechte eetlust, vol gevoel, winderigheid, misselijkheid, zuurbranden en hoofdpijn.
Bij diarree is er sprake van dunne ontlasting die vaker op een dag komt.
Hoe werken voedingsvezels? uitklapper, klik om te openen
Voedingsvezel is een verzamelnaam voor onverteerbare stoffen uit plantaardige voedingsmiddelen zoals brood, groenten en fruit.
Er zijn 2 soorten voedingsvezel:
- in water oplosbare voedingsvezels
- niet in water oplosbare voedingsvezel
Deze soorten hebben een verschillende werking in de darmen en komen ook in verschillende producten voor. Beide soorten zijn belangrijk voor een goede stoelgang.
Laat uw kind zowel oplosbare als niet oplosbare vezels gebruiken.
| Oplosbare vezels Oplosbare vezels zitten vooral voor in groenten, fruit en peulvruchten. Deze vezels worden in de dikke darm gedeeltelijk door darmbacteriën afgebroken. Hierbij ontstaan gassen en zuren die de darmbeweging en daardoor de lozing van ontlasting stimuleren. |
| Niet-oplosbare vezels Niet-oplosbare vezels komen vooral voor in volkorenproducten zoals donkere broodsoorten en volkoren pasta. Deze vezels nemen in de dikke darm vocht op. De ontlasting wordt daardoor soepel (niet te hard en niet te dun) en krijgt meer volume. Hierdoor verplaatst de ontlasting zich makkelijker door de darmen. Bij deze vezels moet uw kind voldoende drinken zodat de vezels vocht kunnen opnemen. |
Hoe zorgt u voor een goede stoelgang bij uw kind? uitklapper, klik om te openen
Voor een optimale darmwerking is het belangrijk om een goede, gevarieerde voeding te gebruiken met voldoende voedingsvezels en drinkvocht. Ook op tijd naar het toilet gaan, regelmatig eten en voldoende lichaamsbeweging zijn belangrijk.
Wat is de gewenste hoeveelheid vezels voor uw kind?
Voor kinderen geldt:
Leeftijd + 5 gram is de minimale hoeveelheid vezels
Leeftijd +10 gram is de maximale hoeveelheid vezels
Voorbeeld: bij een kind van 10 jaar is 15 gram vezels per dag de minimale hoeveelheid en 20 gram de maximale hoeveelheid.
Hoeveel moet uw kind drinken?
Het is belangrijk om voldoende te drinken:
- voor kinderen van 4-7 jaar; ± 8 bekers (1200ml)
- voor kinderen vanaf 7 jaar; ± 10 bekers (l500ml)
Om te weten of uw kind voldoende drinkt, kunt u het aantal kopjes, bekers en glazen per dag tellen. Meet eenmalig de inhoud van uw kopje, beker en glas.
Laat uw kind eten op regelmatige tijden en geen maaltijden overslaan.
Een groot, vezelrijk ontbijt stimuleert de darmwerking.
Lichaamsbeweging bevordert een goede darmwerking.
Probeer uw kind op tijd naar het toilet te laten gaan. Dit is zodra uw kind aandrang voelt. Als uw kind de aandrang negeert blijft de ontlasting langer in de darmen. Daardoor wordt de ontlasting harder en kan uw kind last van verstopping krijgen.
Vezelproducten van drogist of apotheek alleen in overleg met arts of diëtist gebruiken. Langdurig gebruik kan klachten veroorzaken.
Wanneer kunt u resultaat verwachten van het dieet?
De darmen moeten wennen aan een ander voedingspatroon. Het kan vier tot zes weken duren voordat het resultaat van dit dieet goed beoordeeld kan worden.
Wat zijn vezelrijke voedingsmiddelen? uitklapper, klik om te openen
Uw kind kan het beste kiezen voor vezelrijke voedingsmiddelen. Dit zijn:
| Brood | Grof- en fijn volkorenbrood, meergranenbrood, volkoren krenten- of rozijnenbrood, mueslibrood, roggebrood, volkorenontbijtkoek, volkorenbeschuit, en de knäckebrödsoorten; bruin-, boerenbruin-, voedingsvezelverrijkt-, -met sesamzaad. |
|---|---|
| Groenten | Alle soorten. Geef bij de warme maaltijd altijd een flinke portie (half deel van een bord) groente. |
| Rauwkost | Geef eens rauwkost bij de lunch, tussendoor en bij de warme maaltijd, zoals sla, tomaat, witlof, andijvie, wortel, paprika, diverse koolsoorten, radijs, komkommer en bietjes. |
| Fruit | Geef uw kind dagelijks minimaal twee stuks fruit, indien mogelijk met schil. Ook dadels, rozijnen, krenten en dadels zijn geschikt. |
| Granen | Havermout, Brinta, muesli, boekweitgrutten, zilvervliesrijst, meergranenrijst, volkoren macaroni, meergranen macaroni, volkoren spaghetti, meergranen spaghetti |
| Tussendoortjes | Voedingsbiscuits zoals: Sultana®, Bolletje Landoogst koeken®, Liga Continue®, Liga Evergreen®, Liga Fruitkick®, volkorenbiscuits, sesamkoekjes, mueslirepen zonder chocolade |
Hoe kunt u de voedingsvezeltabel gebruiken? uitklapper, klik om te openen
In de tabel staat de hoeveelheid voedingsvezel (in grammen) van voedingsmiddelen vermeld. Met deze tabel berekent u hoeveel gram voedingsvezel uw kind gebruikt en met welke voedingsmiddelen u deze hoeveelheid kunt verhogen.
Op de verpakking van voedingsmiddelen vindt u een voedingswaardeaanduiding. Daarin staat hoeveel energie (kcal en kjoule/kJ), eiwit, koolhydraten, vet en vaak ook hoeveel voedingsvezel een product bevat.
De voedingswaarde wordt meestal aangegeven per 100 gram of 100 ml van het product òf per portie. Wanneer de voedingswaarde per 100 gram wordt vermeld, kunt u zelf uitrekenen hoeveel vezel zit in de portie die uw kind eet.
| Voorbeeld Tarweknäckebröd Voedingswaarde per 100 g: Energie 350 kcal (1470 kJ) Eiwit 14 g , Koolhydraten 60 g, Vet 6 g, Voedingsvezel 10 g 1 stuk tarweknäckebröd weegt ongeveer 10 gram. Per 100 gram bevat dit tarweknäckebröd 10 gram voedingsvezel; 1 stuk van 10 gram levert dus 1 gram voedingsvezel. |
Voedselvezeltabel uitklapper, klik om te openen
Brood- en graanproducten
| Voedingsmiddel | Eenheid | Gram | Voedingsvezel (gram) |
|---|---|---|---|
| Volkoren- of (donker)bruinbrood | 1 snee | 35 | 2 |
| Wit- of krentenbrood | 1 snee | 35 | 1 |
| Croissant | 1 stuks | 40 | 1 |
| Roggebrood, donker | 1 snee | 45 | 4 |
| Roggebrood, licht | 1 snee | 25 | 2 |
| Beschuit of cracker | 1 stuks | 10 | 0 |
| Volkorenbeschuit | 1 stuks | 10 | 1 |
| Knäckerbröt/volkorenkracker | 1 stuks | 10 | 1 |
| Volkoren- of vezelrijk knäckerbröt | 1 stuks | 10 | 2 |
| (Volkoren) ontbijtkoek | 1 plak | 25 | 1 |
| Volkorenpap, brinta | voor 1 schaaltje | 25 | 3 |
| Havermoutpap | 1 bord | 250 | 1 |
| Cornflakes | 1 schaaltje | 30 | 1 |
| All bran | voor 1 schaaltje | 30 | 8 |
| (Krokante) Muesli | voor 1 schaaltje | 40 | 3 |
| Rice crispies | voor 1 schaaltje | 30 | 0 |
| Weetabix | 2 stuks | 40 | 4 |
| Tarwezemelen | 1 eetlepel | 5 | 2 |
Aardappelen, rijst en pasta
| Voedingsmiddel | Eenheid | Gram | Voedingsvezel (gram) |
|---|---|---|---|
| Aardappelen | 1 stuks | 50 | 1 |
| Witte rijst, macaroni, spaghetti (gekookt) | 1 opscheplepel | 55 | 0 |
| Macaroni, spaghetti, volkoren (gekookt) | 1 opscheplepel | 55 | 2 |
| Zilvervliesrijst (gekookt) | 1 opscheplepel | 60 | 1 |
Groente, peulvruchten en fruit
| Voedingsmiddel | Eenheid | Gram | Voedingsvezel (gram) |
|---|---|---|---|
| Gekookte groente | 1 opscheplepel | 50 | 1 |
| Rauwkost van bladgroente | 1 schaaltje | 35 | 1 |
| Rauwkost van vaste groente | 1 schaaltje | 70 | 1 |
| Bruine- en witte bonen | 1 opscheplepel | 60 | 7 |
| Kapucijners | 1 opscheplepel | 55 | 4 |
| Linzen | 1 opscheplepel | 70 | 4 |
| Erwten- of bruine bonensoep | 1 bord | 250 | 10 |
| Vers fruit (gemiddeld) | 1 stuks/schaaltje | 125 | 2 |
| Banaan | 1 stuks | 120 | 3 |
| Appelmoes | 1 schaaltje | 200 | 2 |
| Pruimen (geweekt) | 2 stuks | 20 | 1 |
| Tuttifrutti (gekweekt) | schaaltje | 160 | 8 |
| Vijgen, gedroogd | 3 stuks | 60 | 6 |
| Rozijnen | 1 handje | 20 | 1 |
| Vruchtensap met/zonder vruchtvlees | 1 glas | 150 | 1 |
Diversen
| Voedingsmiddel | Eenheid | Gram | Voedingsvezel (gram) |
|---|---|---|---|
| Geroosterde kikkererwten | 1 eetlepel | 20 | 3 |
| Kokosbrood | 1 plak | 20 | 1 |
| Mueslireep | 1 stuks | 25 | 1 |
| Noten, pinda's | 1 eetlepel | 20 | 1 |
| Olijven | 10 stuks | 20 | 1 |
| Pindakaas met/zonder stukjes | voor 1 snee | 15 | 1 |
| Popcorn | 2 handjes | 20 | 1 |
| Studentenhaver | 1 eetlepel | 20 | 1 |
| Volkorenbiscuitje | 2 stuks | 20 | 1 |
| Voedingsbescuit, mueslireep (zie ook verpakking, varieert) | 1 stuks | 20/25 | 1 |
| Zonnebloempitten en overige zaden / pitten | 1 eetlepel | 15 | 1 |
Bron: afgeleid van Eettabel 2011 Voedingscentrum
Wilt u meer weten? uitklapper, klik om te openen
Meer informatie over gezonde voeding en het voedingsvezelverrijkte dieet kunt u vinden op de internetsite van
- Het Voedingscentrum: www.voedingscentrum.nl onder de zoektermen: voedingsvezels en voedingsvezeltabel
- De Maag Lever Darm Stichting: www.mlds.nl/brochures
- Op website van de Maag Lever Darm Stichting kunt u filmpjes bekijken over de werking van de spijsvertering. Zie: www.spijsvertering.info/over-spijsvertering
Wat hoort er bij dit onderwerp?
Contact uitklapper, klik om te openen
Polikliniek Diëtetiek
Het secretariaat diëtetiek is op maandag t/m vrijdag van 8.00 - 12.15 uur en van 13.00 - 16.30 uur bereikbaar. Buiten de genoemde tijden kunt u een bericht inspreken op het antwoordapparaat of een mail sturen. Als u niet op de afgesproken tijd kunt komen, geef dit dan zo vroeg mogelijk aan ons door. Het secretariaat maakt dan een nieuwe afspraak met u. Het e-mailadres kan alleen gebruikt worden voor algemene vragen. In de e-mail mogen geen persoonlijke of medische gegevens staan, omdat e-mailen niet volledig privacy-veilig is.
Als patiënt van het UMC Utrecht hebt u toegang tot het patiëntportaal Mijn UMC Utrecht. U kunt via Mijn UMC Utrecht een bericht sturen naar uw diëtist. U krijgt dan binnen drie tot vijf werkdagen antwoord. U kunt inloggen in het Patiëntportaal Mijn UMC Utrecht met uw DigiD met sms-functie.