Behandeling met Lutetium-dotataat

Werking van 177Lu-HA-DOTATAAT

Voorafgaand aan deze behandeling is de aanwezigheid van somatostatine receptoren op de kankercellen onderzocht met behulp van een PET-scan (68Ga-HA-DOTATAAT-PET/CT). Bij de PET-scan en PRRT wordt gebruik gemaakt van dezelfde stof ‘HA-DOTATAAT’, wat bindt aan die somatostatine receptoren aan de buitenkant van de kankercellen. Bij PRRT wordt deze stof gekoppeld aan de radioactieve stof 177lutetium (177Lu), om het 177Lu-HA-DOTATAAT te vormen. Het 177Lu-HA-DOTATAAT wordt opgenomen door de kankercellen en daarin geeft de 177Lu zijn straling af, met als gevolg het afsterven van de kankercellen. De behandeling wordt intraveneus gegeven, via een infuus in de arm. Hier is geen operatie of andere ingrijpende maatregel voor nodig.

Polikliniek Nucleaire Geneeskunde

Voordat u wordt opgenomen op de afdeling van de Nucleaire Geneeskunde ‘Stralingsunit Oncologie’, komt u eerst bij de nucleair geneeskundige op de polikliniek. Daar krijgt u extra uitleg, wordt uw behandelplan besproken en kunnen u en uw naasten vragen stellen aan de nucleair geneeskundige.

Reden voor opname

De overheid heeft in de Kernenergiewet normen vastgelegd om mensen tegen teveel straling te beschermen. Bij de behandeling plast u een groot deel van het radioactieve 177Lu weer uit. Omdat het radioactieve urine tijdelijk in speciale tanks moet worden opgevangen, wordt u opgenomen. Ook als u eventuele bijwerkingen van de behandelingen ervaart, is een opname gewenst.

Voorbereiding

Ter voorbereiding op de behandeling controleert de nucleaire geneeskundige samen met u een aantal zaken. Om de kans op bijwerkingen te verminderen en om eventuele besmettingen te vermijden zal de nucleaire geneeskundige vragen naar de stoelgang en plasklachten.

Uw medicijnen kan u blijven gebruiken, maar worden wel gecontroleerd door de nucleair geneeskundige. Neem een medicijnenlijst mee voor de nucleair geneeskundige.

Roken is ten strengste verboden in het ziekenhuis. De nucleair geneeskundige kan op uw verzoek eventueel nicotinepleisters voorschrijven om de opname te overbruggen. Er zijn geen andere specifieke voorbereidingen nodig voor de behandeling.

Lees meer in de patiëntfolder

Tijdens behandeling

Afdeling en de opname

Deze afdeling bestaat uit eenpersoonskamers met een ‘sluis’ (een sluis is een ruimte tussen de kamer en de gang) en een eigen badkamer. Op deze kamers is een tablet aanwezig met televisie en internet. U mag uw laptop en mobiele telefoon meenemen. Wikkel deze in huishoudfolie om besmetting te voorkomen.  Alle kamers zijn voorzien van een belsysteem, zodat u indien nodig dag en nacht een verpleegkundige kunt bellen.

In tegenstelling tot andere afdelingen in het ziekenhuis, zijn er een aantal regels waar u zich aan moet houden:

- Tijdens de opname is uw kamer gesloten (niet op slot) en mag u de kamer niet verlaten.

- Tijdens uw verblijf is het niet toegestaan om bezoek te ontvangen.

- Tijdens de hele opname zorgt u volledig voor uzelf.

Om uw opname op de afdeling zo aangenaam en soepel mogelijk te laten verlopen, zijn er een aantal zaken van belang:

- Neem uw eigen medicijnen in de originele verpakking en uw medicijnlijst mee (zoals thuis zorgt u zelf voor de inname). Zo kan de verpleegkundige zien welke medicatie u gebruikt.

- Indien van toepassing: Mocht u gebruiken maken van een rolstoel, dan gelieve een ziekenhuisrolstoel te gebruiken i.v.m. mogelijke kans op besmetting. Uw eigen rolstoel mag mee naar de afdeling maar kan niet op de kamer gebruikt worden.

- Neem eventueel iets extra’s mee om u zelf bezig te houden, zoals een boek, tijdschrift of laptop.

- Het is toegestaan om eten en drinken mee te nemen. U krijgt ook 3x per dag een maaltijd van het ziekenhuis. Koffie, thee, mineraalwater (met en zonder koolzuur), limonade en vruchtensap en zuivelproducten zijn aanwezig op de afdeling.

- Een deel van de radioactiviteit zal via zweet in uw kleding komen, daarom is het verstandig om oude (of extra) kleding mee te nemen. Uw gedragen kleding wordt bij ontslag gemeten. Indien de kleding schoon is, mag het mee naar huis. Indien de kleding besmet is, blijft de kleding 12 weken achter op de afdeling of wordt, in overleg met u, de kleding weggegooid.

- Neem alleen de noodzakelijke toiletartikelen mee

- Neem geen onnodige zaken mee op de kamer i.v.m. mogelijke besmetting.

De behandeling

Op de afdeling wordt u ontvangen door de verpleegkundige. Hij/zij zal eerst een infuus prikken en met u spreken over het verblijf op de afdeling. Daarna zal de internist-endocrinoloog van onze afdeling met u komen spreken, gevolgd door de behandelend nucleair geneeskundige of nucleair geneeskundige in opleiding (AIOS). Bij deze gesprekken mag iemand van uw naasten aanwezig zijn en kan u nog extra vragen stellen. De nucleair geneeskundige (in opleiding) zal na het gesprek de behandeling gaan starten en uw naaste wordt dan verzocht de afdeling te verlaten.

U krijgt eerst een tablet tegen eventuele misselijkheid en er wordt gestart met de toediening van aminozuren via het infuus met behulp van een pomp. De aminozuren zijn bedoeld ter bescherming van de nieren tegen straling. Na ongeveer een half uur wordt via het infuus en een tweede pomp, de radioactiviteit (177Lu-HA-DOTATAAT) toegediend. Dit duurt maximaal een half uur. Om besmettingen te voorkomen, moet u tijdens de toediening van de radioactiviteit in bed blijven liggen of in een stoel blijven zitten en mag u niet naar de WC. Als de toediening van de radioactiviteit klaar is, blijven de animozuren nog ongeveer 3 uur doorlopen. De behandeling neemt in totaal 4 uur in beslag. Daarna worden de aminozuren afgekoppeld.

Bijwerkingen

Soms zijn er bijwerkingen zoals misselijkheid en braken tijdens de opname, gevolgd door algehele malaise (algeheel minder goed voelen). Zelden hebben patiënten last van pijn.

Bij patiënten met een zeer functionele / hormoonproducerende NET, kunnen de klachten van een carcinoïd syndroom verergeren, dit noemt men een carcinoïde crisis. Dit kan worden verminderd door extra medicijnen, welke de nucleair geneeskundige kan voorschrijven in samenspraak met de internist-endocrinoloog op onze afdeling.

Op langer termijn zal u een daling van de rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatje kunnen zien in het bloedonderzoek. Dit is een tijdelijke bijwerking en dit noemt men beenmergdepressie. Door de tijdelijke daling van de bloedcellen, zal u last gaan krijgen van vermoeidheid. Dit moet in de loop van een aantal maanden weer helemaal of grotendeels herstellen.

Lees meer in de patiëntfolder

Na de behandeling

Einde van de opname en stralingshygiëne leefregels

De ochtend na de behandeling wordt eerst het stralingsniveau gemeten en  gaat u daarna voor een SPECT/CT-scan. Op deze scan kan de nucleair geneeskundige de opname van de radioactieve behandeling beoordelen en controleren of alles volgens plan is verlopen.

U mag naar huis als het stralingsniveau voor de omgeving gering is. Als u naar huis mag, moet u zich wel houden aan (stralingshygiëne) leefregels. Deze leefregels dienen er voor om de mensen in uw omgeving (huisgenoten en buitenstaanders) geen hogere stralingsdosis door u te laten ontvangen dan nodig en dan wettelijk is toegestaan. De dosisgrenzen in de wet zijn uiterst veilig en gelden alleen voor mensen. Ten aanzien van uw huisdieren hoeft u geen maatregelen te nemen. De duur van deze leefregels is afhankelijk van uw stralingsniveau, wat wordt gemeten op de afdeling. Duur van de leefregels ten opzichte van volwassenen is 1 week ook ten opzichte van kinderen onder 10 jaar en zwangeren. 

Een aantal speciale situaties tijdens de duur van de leefregels zullen we specifiek bespreken:

- Laat verzorging van kinderen <10 jaar over aan anderen

- Borstvoeding moet direct na de toediening van de radioactiviteit worden gestaakt en niet meer worden hervat tot 3 maanden na uw laatste behandeling.

- Zwangerschap binnen 6 maanden na een behandeling moet u voorkomen. Dit geldt voor zowel vrouwen als mannen

- Gedurende de periode leefregels moeten ook mannen zittend urineren

- Wordt u opgenomen in een ziekenhuis, meldt dit bij uw behandelend arts en stralingsdeskundige van het desbetreffende ziekenhuis. Meldt dit ook aan uw behandelend nucleair geneeskundige in het UMC Utrecht of laat uw behandelend arts ter plaatse contact met ons opnemen.

- Indien u onverhoopt komt te overlijden binnen 4 weken na deze behandeling, kan uw uitvaartondernemer vragen hebben over deze behandeling. Er kan dan telefonisch contact worden opgenomen met de afdeling Radiologie (telefoonnummer 088 75 588 18).

Zodra u naar huis gaat, is de radioactiviteit niet meer overdraagbaar en kunt u uw huisgenoten niet ‘besmetten’. De verpleegkundige neemt voor ontslag de leefregels nogmaals met u door.

De radioactieve stof wordt 2 weken voor uw komst speciaal voor u besteld. Deze bestelling kan niet meer worden geannuleerd. Het 177Lu is kostbaar en helaas maar kort houdbaar, daarom is het belangrijk dat u op tijd aanwezig bent voor de behandeling. Bent u verhinderd of zijn er veranderingen in uw medische situatie, neemt u dan tijdig contact op met de afdeling nucleaire geneeskunde.

Voor medische vragen kan u terecht bij uw behandelend nucleaire geneeskundige via de balie ‘Radiologie’ via telefoonnummer 088-7558818. Voor logistieke of praktische vragen kan u contact opnemen met de verpleegkundige van de ‘Stralingsunit Oncologie’, via telefoonnummer 088-7557781.

Lees meer in de patiëntfolder